Nowa Komisja Europejska. Piotr Serafin z szerokim zakresem odpowiedzialności

5 lat temu podczas wyboru nowej Komisji Europejskiej pod kierownictwem Ursuli von der Leyen rządziło Prawo i Sprawiedliwość, osiągając wówczas szczytowy poziom poparcia. W kontekście wyboru polskiego komisarza doszło wówczas do swoistego zwrotu akcji – z ubiegania się o tą funkcję zrezygnował Krzysztof Szczerski, gdy stało się jasne, że Polska może liczyć na stanowisko komisarza ds. rolnictwa. Ostatecznie urząd objął Janusz Wojciechowski. Choć po zmianie władzy w grudniu ubiegłego roku rząd ma charakter koalicyjny, kwestia wyboru polskiego komisarza od początku wydawała się jasna.

Od wielu miesięcy wiadomo było bowiem, że funkcję tą obejmie Piotr Serafin, były wiceminister spraw zagranicznych, zaś obecnie p.o. stałego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej. Z wykształcenia ekonomista i prawnik, z zawodu urzędnik państwowy, uchodzi od lat za bliskiego współpracownika premiera Donalda Tuska. W latach 2014-2019 był szefem jego gabinetu, gdy ten piastował urząd przewodniczącego Rady Europejskiej. Posiada także doświadczenie w strukturach Unii Europejskiej – w latach 2020-2023 był dyrektorem w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej, odpowiadając za zagadnienia związane z energią, telekomunikacją i transportem.

Mocny portfel dla polskiego komisarza Piotra Serafina: budżet, administracja publiczna i zwalczanie oszustw. Czyli, mówiąc prościej: pieniądze, kadry i to, co lubimy najbardziej.

— Donald Tusk (@donaldtusk) September 17, 2024

Jego kandydaturę premier przedstawił przed miesiącem. Krótko później zgodę na nominację wyraził prezydent Andrzej Duda. Od dziś wiadomo także, jaki będzie zakres jego zadań. Pełen skład nowej Komisji Europejskiej przedstawiła bowiem Ursula von der Leyen, która będzie pełnić urząd przewodniczącej przez kolejną kadencję. Piotr Serafin będzie odpowiadał za budżet, administrację publiczną i zwalczanie nadużyć finansowych. – Będzie on podlegał bezpośrednio mnie i będzie się koncentrował na przygotowaniu kolejnego długoterminowego budżetu oraz zapewnieniu, że będziemy mieć nowoczesną instytucję, która będzie w stanie sprostać oczekiwaniom Europejczyków – powiedziała przewodnicząca.

W tym kontekście warto zwrócić uwagę na fakt, iż wielu komisarzy podlega przewodniczącej pośrednio, poprzez wiceprzewodniczących. Przykładowo przywołany wcześniej obecny polski komisarz Janusz Wojciechowski podlega wiceprzewodniczącemu odpowiedzialnemu m.in. za Europejski Zielony Ład, którym był dotychczas Słowak Maroš Šefčovič. Można zatem powiedzieć, że ranga Piotra Serafina będzie nieco wyższa, co oczywiście ma charakter w większym stopniu symboliczny aniżeli faktyczny. Bezpośrednio przewodniczącej podlegać będzie jeszcze dwóch komisarzy. Warto dodać, że funkcję komisarza ds. transportu i turystyki obejmie Grek Apostolos Dzidzikostas.

Piotr Serafin nie będzie pierwszym Polakiem odpowiedzialnym w Komisji Europejskiej za budżet. Funkcję komisarza ds. budżetu i programowania finansowego w drugiej kadencji José Barroso pełnił Janusz Lewandowski, a także przez okres kilku miesięcy Jacek Dominik. W mijającej kadencji za budżet i administrację odpowiedzialny był Austriak Johannes Hahn. Warto dodać, że obecna perspektywa finansowa Unii Europejskiej prawdopodobnie będzie ostatnią, w której Polska nie jest płatnikiem netto. W 2023 roku Polska otrzymała z budżetu wspólnoty 8,2 mld euro niż do niego wpłaciła. Z kolei w roku 2022 różnica ta wynosiła 11,9 mld euro.